چهارده معصوم
خداشناسی | |
---|---|
توحید | توحید ذاتی • توحید صفاتی • توحید افعالی • توحید عبادی • صفات ذات و صفات فعل |
فروع | توسل • شفاعت • تبرک • استغاثه |
عدل الهی | |
حُسن و قُبح • بداء • امر بین الامرین | |
نبوت | |
عصمت پیامبران • خاتمیت • پیامبر اسلام • معجزه • عدم تحریف قرآن | |
امامت | |
باورها | عصمت امامان • ولایت تكوینی • علم غیب • خلیفةالله • غیبت • مهدویت • انتظار فرج • ظهور • رجعت |
امامان | امام علی • امام حسن • امام حسین • امام سجاد • امام باقر • امام صادق • امام کاظم • امام رضا • امام جواد • امام هادی • امام عسکری • امام مهدی |
معاد | |
برزخ • معاد جسمانی • حشر • صراط • تطایر کتب • میزان | |
مسائل برجسته | |
اهلبیت • چهارده معصوم • کرامت • تقیه • مرجعیت • ولایت فقیه | |
چهارده معصوم، عنوانی است برای پیامبر اکرم(ص) و دخترش حضرت فاطمه زهرا(س) و امامان دوازدهگانه شیعه که به اعتقاد شیعیان از هرگونه گناه و خطا معصوم هستند. اعتقاد به عصمت ایشان ناشی از برخی از آیات مانند آیه تطهیر و آیه اولو الامر و احادیثی همچون حدیث ثقلین است.
ظاهرا عنوان چهارده معصوم در منابع ذکر نشده است؛ اما در برخی روایات به چهارده معصوم اشاره شده است؛ از جمله روایتی که درباره خلقت چهارده نور پیش از خلقت آدم(ع) و دیگر مخلوقات نقل شده است.
معرفی و جایگاه چهارده معصوم
- برای اطلاعات بیشتر، اینها را هم ببینید: عصمت و برتری اهل بیت
چهارده معصوم، عنوانی است برای پیامبر اسلام(ص)، حضرت فاطمه(س) و امامان دوازدهگانه شیعه. این عنوان از صفت عصمت این چهارده تن گرفته شده است. از نظر شیعه امامیه چهارده معصوم(ع)، از تمام گناهان - چه کبیره چه صغیره- و از هر گونه سهو و خطا معصوم هستند.
ظاهرا عنوان چهارده معصوم در منابع ذکر نشده است؛ اما در برخی روایات به چهارده معصوم اشاره شده است. از جمله در روایاتی درباره آیه «کَشَجَرَةٍ طَيِّبَةٍ أَصْلُهَا ثَابِتٌ وَفَرْعُهَا فِی السَّمَاءِ؛ درختى پاک است که ريشهاش استوار و شاخهاش در آسمان است» نقل شده است که شجره رسول خدا(ص) و نسبش در بنیهاشم ثابت است. شاخه اصلی آن امام علی(ع)، عنصر و بنیاد آن حضرت فاطمه(س) و شاخهها و ثمرههای آن امامان هستند.
در روایتی از امام باقر(ع) و امام صادق(ع) نیز نقل شده خداوند چهارده هزار سال پیش از خلقت آدم(ع)، چهارده نور از نور عظمت خود خلق کرد. سؤال شد آن چهارده نور کیانند، امام(ع) فرمود: محمد(ص)، علی(ع)، فاطمه(س)، حسن(ع) و حسین(ع) و امامان از نسل امام حسین(ع).
چهارده معصوم به لحاظ تقوا و تاییدات الهی بر همه اصحاب برتری دارند و مودت و محبت ایشان بر مسلمانان واجب است. بنابر آموزههای شیعه، ولایت و رهبری مسلمانان بر عهده اهل بیت است و نیز مسلمانان باید در مسائل دینی، اهل بیت را مرجع خود بدانند و به ایشان مراجعه كنند.
چهارده معصوم(ع) و مشخصات آنها:
اسم | القاب | کنیه | جایگاه | روز تولد | سال تولد | محل تولد | روز وفات | سال وفات | محل وفات | علت وفات | محل دفن |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
محمد بن عبدالله | رسول الله، مصطفی، سیدالمرسلین، خاتم النبیین، رحمة للعالمین | ابوالقاسم وابوابراهیم | پیامبر اسلام | ۱۲ یا ۱۷ ربیعالاول | ۱ عام الفیل- ۵۶۹م | مکه | ۲۸ صفر | ۱۱ه.ق-۶۳۲م | مدینه | -- | مدینه |
فاطمه | زهرا، صدیقه، بتول، سیدة نساء العالمین | ام ابیها، ام الائمه | مادر ائمه | ۸جمادی الثانی | ۵ بعثت | مکه | ۳ جمادی الثانی | ۱۱ ه.ق | مدینه | به عقیده شیعیان به علت جراحتی که در جریان بیعت گرفتن برای خلافت ابوبکر بر او وارد شد، به شهادت رسید. | نامعلوم (در برخی منابع خانه آن حضرت، بین قبر و منبر پیامبر(ص) در مسجد النبی و قبرستان بقیع به عنوان محل دفن ذکر شده است.) |
علی بن ابیطالب | امیرالمؤمنین | اباالحسن- ابوتراب | امام اول شیعیان | ۱۳ رجب | ۳۰ عام الفیل | مکه (کعبه) | ۲۱ رمضان | ۴۰ ه.ق | کوفه | با ضربت شمشیر ابن ملجم مرادی در محراب مسجد کوفه به شهادت رسید. | نجف |
حسن بن علی | مجتبی | ابامحمد | امام دوم شیعیان | ۱۵ رمضان | ۲ یا ۳ ه.ق | مدینه | ۲۸ صفر | ۵۰ ه.ق | مدینه | به دست همسرش جعده دختر اشعث بن قیس و به تحریک معاویه مسموم شد. | مدینه(بقیع) |
حسین بن علی | سید الشهداء | اباعبدالله | امام سوم شیعیان | ۳ شعبان | ۳ یا ۴ ه.ق | مدینه | ۱۰ محرم عاشورا | ۶۱ ه.ق | کربلا | در جنگ با لشگریان یزید، به همراه یارانش شهید شد. | کربلا |
علی بن الحسین | سجاد، زین العابدین | اباالحسن | امام چهارم شیعیان | ۵ شعبان | ۳۸ ه.ق | مدینه | ۲۵ محرم | ۹۵ ه.ق | مدینه | به دستور ولید بن عبدالملک خلیفه اموی مسموم و شهید شد. | مدینه(بقیع) |
محمد بن علی | باقر العلوم | ابا جعفر | امام پنجم شیعیان | ۱ رجب | ۵۷ ه.ق | مدینه | ۷ ذی الحجه | ۱۱۴ ه.ق | مدینه | به دستور هشام بن عبدالملک خلیفه اموی مسموم و شهید شد. | مدینه(بقیع) |
جعفر بن محمد | صادق | اباعبدالله | امام ششم شیعیان | ۱۷ ربیعالاول | ۸۳ ه.ق | مدینه | ۲۵ شوال | ۱۴۸ ه.ق | مدینه | به دستور منصور خلیفه عباسی مسموم و شهید شد. | مدینه(بقیع) |
موسی بن جعفر | کاظم | اباالحسن | امام هفتم شیعیان | ۷ صفر | ۱۲۸ ه.ق | مدینه | ۲۵ رجب | ۱۸۳ ه.ق | کاظمین | به دستور هارون الرشید خلیفه عباسی مسموم و شهید شد. | کاظمین |
علی بن موسی | رضا | اباالحسن | امام هشتم شیعیان | ۱۱ ذی القعده | ۱۴۸ ه.ق | مدینه | آخر صفر | ۲۰۳ ه.ق | طوس مشهد | توسط مأمون خلیفه عباسی مسموم و شهید شد. | مشهد |
محمد بن علی | تقی، جواد | اباجعفر | امام نهم شیعیان | ۱۰ رجب | ۱۹۵ ه.ق | مدینه | آخر ذی القعده | ۲۲۰ ه.ق | کاظمین | به دستور معتصم خلیفه عباسی توسط همسرش ام فضل دختر مأمون عباسی مسموم و شهید شد. | کاظمین |
علی بن محمد | هادی، نقی | اباالحسن | امام دهم شیعیان | ۱۵ ذی الحجة | [[سال ۲۱۲ هجری قمری|۲۱۲ ه.ق]] | مدینه(صریا) | ۳ رجب | ۲۵۴ ه.ق | سامرا | به دستور المعتز بالله خلیفه عباسی مسموم و شهید شد. | سامرا |
حسن بن علی | زکی، عسکری | ابامحمد | امام یازدهم شیعیان | ۱۰ ربیع الثانی | ۲۳۲ ه.ق | مدینه | ۸ ربیع الاول | ۲۶۰ ه.ق | سامرا | به دستور المعتمد بالله خلیفه عباسی مسموم و شهید شد | سامرا |
محمد | مهدی، قائم، بقیة الله، اباصالح | اباالقاسم | امام دوازدهم شیعیان | ۱۵ شعبان | ۲۵۵ ه.ق | سامرا | آغاز امامت ۹ ربیعالاول ۲۶۰ ه.ق | ایشان زنده و از نظرها غایب است. |
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ برای عصمت پیامبر(ص) نگاه کنید به: علامه حلی، كشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد قسم الالهيات، ۱۳۸۲ش، ص۱۵۵و۱۵۶؛ لاهیجی، سرمايه ايمان در اصول اعتقادات، ۱۳۷۲ش، ص۹۰. برای عصمت حضرت فاطمه(س) نگاه کنید به: سیدمرتضی، الشافی فی الامامة، ۱۴۱۰ق، ج۴، ص۹۵؛ سبحانی، الاهیات علی هدی الکتاب و السنة و العقل، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۲۹. برای عصمت ائمه(ع) نگاه کنید به: علامه حلی، كشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد قسم الالهيات، ۱۳۸۲ش، ص۱۸۴؛ فیاض لاهیجی، سرمايه ايمان در اصول اعتقادات، ۱۳۷۲ش، ص۱۱۴و۱۱۵؛ مجلسی، امام شناسی، ۱۳۸۴ش، ص۴۹-۶۱.
- ↑ سوره ابراهیم، آیه ۲۴.
- ↑ نگاه کنید به: صفار، بصائرالدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۵۹و۶۰.
- ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۵، ص۴و۵، ح۷.
- ↑ شیخ صدوق،کمال الدین و تمام النعمة، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۳۳۵و۳۳۶، ح۷.
منابع
- سبحانی، جعفر، الاهیات علی هدی الکتاب و السنة و العقل، قم، مرکز العالمی للدراسات الاسلامیه، چاپ سوم، ۱۴۱۲ق.
- شیخ صدوق، محمد بن علی بن بابویه، کمال الدین و تمام النعمة، تحقیق و تصحیح علی اکبر غفاری، تهران، اسلامیه، چاپ دوم، ۱۳۹۵ق.
- صفار، محمد بن حسن، بصائرالدرجات فی فضائل آل محمد(ص)، تحقیق و تصحیح محسن کوچه باغی، قم، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، چاپ دوم، ۱۴۰۴ق.
- علامه حلی، حسن بن یوسف، کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد قسم الالهیات، تعلیقه جعفر سبحانی، قم، مؤسسه امام صادق(ع)، چاپ دوم، ۱۳۸۲ش.
- فیاض لاهیجی، سرمايه ايمان در اصول اعتقادات، تصحیح صادق لاریجانی، تهران، الزهراء، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش.
- مجلسی، محمد باقر، امام شناسی(مجلد پنجم حیات القلوب)، قم، سرور، چاپ ششم، ۱۳۸۴ش.
- مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، دار احیاءالتراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.
- اهلبیت
- چهارده معصوم